تولید این نوع بالگرد رو می‌شه نتیجه یک مسابقه تسلیحاتی دونست. مسابقه‌ای که آمریکا با تولید بالگرد تهاجمی کبری شروع کرد و شوروی با میل ۲۴ ادامه داد. حالا نوبت اروپا بود تا وقتی کارایی بالگردهای تهاجمی رو در دهه ۱۹۷۰ و استفاده اونها در جنگ ویتنام و افغانستان رو می‌بینه وارد عمل بشه و یک بالگرد تهاجمی طراحی کنه. کمپانی آگوستا در کشور ایتالیا دست به کار می‌شه. ابتدا برای ساخت این بالگرد پیشنهاد شد تا یک بالگرد ترابری رو به تسلیحات مجهز کنند. اسم این بالگرد Agusta-109 بود. خیلی زود معلوم شد که بالگردی که از ابتدای طراحی به منظور یک بالگرد ترابری طراحی شده نمی‌تونه کارایی مناسب رو در زمین نبرد داشته باشه. بنابراین کمپانی آگوستا در طراحی A-129 تلاش کرد که ویژگی‌های خوب A-109 مثل سیستم انتقال قدرت و ملخ رو حفظ کنه و در عین حال یک بالگرد جدید طراحی کنه.
ابتدا ۵ پیش نمونه از بالگردی طراحی شد که A-129 نام گرفت و در سال ۱۹۸۳ اولین پروازش رو انجام داد. طراحی کابین برای این بالگرد که حالا لقب مانگوستا براش انتخاب شده بود شبیه به میل۲۴ بود یعنی دو خدمه پشت سرهم که خلبان در ردیف پشتی و بالاتر قرار داشت و افسر تسلیحات در ردیف جلو جای داشت. بیشتر بدنه از کامپوزیت ساخته شده و در مواردی هم از آلمینیوم استفاده شده. در کابین از سمت راست باز می‌شه. این بالگرد در سال ۲۰۰۱ تحت یک برنامه ارتقا قرار گرفت و تجهیزات پیشرفته‌ای بر روی اون نصب شد.
بالگرد A-129
موتورهای نصب شده بر روی این بالگرد ساخت شرکت انگلیسی رولزرویس با نام Gem ۲-۱۰۰۴D بود. توان هر موتور چیزی حدود ۸۹۰ اسب بخاره. موتورها در دو طرف بدنه قرار گرفتند و برای اینکه گرمای خروجی از موتور کمتر باشه طول دهانه خروجی زیاد شده. سیستم‌های سوخت رسان هر موتور جداست و در صورت آسیب دیدن یکی از موتورها خلبان می‌تونه حداقل بالگرد رو با استفاده از یک موتور فرود بیاره.
ارابه فرود این بالگرد ثابته که دوچرخ در جلو و یک چرخ در دم بالگرد نصب شده. ارتفاع این ارابه فرود قابل تنظیمه و می‌تونه فرودهای سخت و دشوار رو تحمل کنه. ملخ اصلی این بالگرد چهار تیغه داره و ملخ روی دم دوتیغه داره.
چیدمان ارابه فرود و موتورهای کنار بالگرد
این بالگرد دوربین دید در شب داره و هم خلبان و هم کمک خلبان می‌تونند ازش استفاده کنند و بعد از سال ۲۰۰۱ که بالگرد ارتقا یافت کابین جلو و عقب مجهز به نمایشگری شدند که چند منظوره است و اطلاعات مختلفی روی اون نمایش داده می‌شه، سیستم هشدار دهنده فروسرخ (سیستمی برای هشدار به خلبان که یک موشک به سمت بالگرد می آید، این سیستم با استفاده از امواج فروسرخ ناشی از موتور موشک آن را تشخیص میدهد که در ارتفاعات بالاتر پاسخگویی بهتری دارد) نیز از مواردیه که در این سال اضافه شده.
تسلیحات استفاد شده در این بالگرد مانند بالگرد کبری است اما در نمونه‌های اولیه از مسلسل استفاده نشده بود اما یک بالگرد تهاجمی حتما باید مسلسل داشته باشه، بنابراین مسلسل رو در یک غلاف جدا به بالگرد اضافه می‌کردند. در نمونه‌های بعدی اما این مشکل رفع شد و یک مسلسل سه لول ام ۱۹۷ با زوایه حرکت نسبتا مناسبی یعنی حدود ۱۰۰ درجه به طرفین و ۶۰ درجه پایین و ۱۰ درجه رو به بالا به بالگرد اضافه شد.
این توپ به کلاه افسر تسلیحات ارتباط داره و افسر تنها با چرخوندن سرش می‌تونه تا ۹۰ درجه این توپ رو حرکت بده. تسلیحات دیگه زیر بالچه‌ها نصب می‌شوند، تسلیحاتی مانند موشک ضد تانک تاو، راکت‌ها در غلاف ۱۹ لول، موشک هایدرا و موشک هوا به هوا.
مدل های مختلف
مسیر پیشرفت این بالگرد و اضافه شدن سیستم‌های مختلف در مقاطع زمانی متفاوت باعث شد تا مدل‌های مختلفی از این بالگرد به تولید انبوه برسند. مدل مانگوستا که توضیح اون رو در بالا خوندید یعنی مدلی که توپ ۲۰ میلیمتر نداشت و موتور ساخت شرکت رولز رویس روی اون نصب شده بود از این مدل حدود ۶۰ فروند به ارتش ایتالیا تحویل داده شد.
بعد از اون مدل CBT ساخته شد. در واقع تغییراتی که به عنوان تغییرات بعد از سال ۲۰۰۱ گفته شدند، اولین بار روی این نمونه اعمال شدند. علاوه بر اون تعداد تیغه‌های ملخ به ۵ تیغه افزایش پیدا می‌کنه تا صدای کمتری تولید بشه. گتلینگ هم برای اولین بار روی این مدل نصب می‌شه.
مدل بین الملل: در این مدل موتور تقویت می‌شه و از موتور LHTEC CT S800 ساخت انگلیس استفاده می‌شه. این مدل موتور، قدرت ۱۳۶۰ اسب بخار رو برای بالگرد تامین می‌کنه تا بتونه به برد ۵۶۰ مایلی و سرعت ۱۶۷ مایل بر ساعت دست پیدا کنه.
سه نما از بالگرد A-129 international
مدل ARH-129D : در این مدل سامانه‌های نشانه‌گذاری لیزری و دید حرارتی ارتقا پیدا کردند تا هم دقت افزایش پیدا کنه و هم برد بیشتری داشته باشه. این مدل در تعداد ۲۴ فروند برای ارتش ایتالیا آماده می‌شه.
T-129
ترکیه وارد صحنه تولید بالگردهای تهاجمی می‌شه و از بین پیشنهادهای مختلف نسخه آگوستا A-129 بین الملل رو انتخاب می‌کنه تا با همکاری شرکت آگوستا وستلند و تجهیزات ارتباطی ساخت خود ترکیه به تولید بالگردهای تهاجمی با اسم T-129 بپردازه. این قرارداد در سال ۲۰۰۸ نهایی می‌شه تا ۶۰ فروند از این بالگرد ساخته بشه و اولین پرواز این بالگرد در سال ۲۰۱۰ انجام می‌شه. موتور این بالگرد و مشخصات زرهی و ملخ مانند بالگرد A-129 بین الملل است اما سامانه‌های ارتباطی و هدف‌گیری این بالگرد ساخت خود ترکیه است این بالگرد دو نمایشگر رنگی در کابین جلو و عقب داره و سامانه‌های پروازی این بالگرد ساخت شرکت اسلسان ترکیه است. تسلیحات ساخت ترکیه که این بالگرد حمل می‌کنه عبارتند از موشک ضد تانک میزارک، موشک هدایت لیزری سیریت و در نمونه صادراتی موشک هلفایر اسپایک هم اضافه می‌شوند.
بالگرد T-129
بالگرد T-129 نسبت به بالگرد A-129 طول و وزن بیشتری داره اما چون موتور قوی تری داره برای انجام مانورها مشکلی نداره.
مشخصات بالگرد A-129 در زیر آمده است:
|
تعداد خدمه |
۲ | موتور | Rolls-Royce Gem 2-1004D |
|
طول |
۱۲.۲۸m | بیشترین سرعت | ۲۷۸km/h |
|
ارتفاع |
۳.۳۵m | سرعت کروز |
۲۲۹km/h |
|
قطر ملخ |
۱۱.۹۰m | برد |
۵۱۰km |
|
وزن خالی |
۲,۵۳۰kg | ارتفاع خدمت |
۴,۷۲۵m |
| بیشترین وزن برخاست | ۴,۶۰۰kg | نرخ صعود |
۱۰.۲m/s |
| تعداد ملخ | ۵ | توان موتور |
۶۶۴ kW |
ویدئوی زیر پرواز و شلیک بالگرد A-129 رو نشون میده:
منابع:
https://www.militaryfactory.com/aircraft/detail.asp?aircraft_id=1011
https://en.wikipedia.org/wiki/Agusta_A129_Mangusta
https://en.wikipedia.org/wiki/TAI/AgustaWestland_T129
